Wstęp
Na podstawie ponad 10-letniego doświadczenia w procesach upowszechniania i parametryzacji nauki Zespół Index Copernicus podjął inicjatywę zbadania faktycznej siły oddziaływania wszystkich funkcjonujących obecnie krajowych czasopism naukowych.
Uzasadnienie potrzeby realizacji niniejszego projektu odnajdujemy w fakcie, że dostępne już na rynku rozwiązania konkurencyjne wyznaczają wskaźniki oddziaływania jedynie dla 15% polskich periodyków, co oznacza, że reszta podmiotów pozbawiona jest możliwości uczestnictwa w procesie rozwoju nauki.
Tym samym pragniemy, aby globalna marka nauki polskiej – baza ICI World of Journals stała się źródłem informacji o cytowaniach polskich czasopism – danych niezbędnych dla kreowania długofalowej strategii rozwoju dla redakcji każdego czasopisma naukowego. Dzięki realizacji tego celu możliwe będzie przeprowadzanie systematycznej ewaluacji działalności publikacyjnej oraz poszerzenie wiedzy o skuteczności prowadzonej polityki wydawniczej.
Projekt został pozytywnie oceniony przez Ekspertów Ministerstwa Rozwoju, którzy przyznali dofinansowanie na utworzenie Centrum Badawczo Rozwojowego Index Copernicus, którego pierwszym projektem w agendzie badawczej jest projekt CiteIndex. Pod koniec 2020 roku eksperci z ICI opracowali raport z prac badawczo-rozwojowych. których celem było ustalenie czy w środowisku naukowym istnieje zapotrzebowanie na wystandaryzowany wskaźnik bibliometryczny służący określaniu siły oddziaływania wszystkich obiektów biznesowych uczestniczących w tworzeniu nauki oraz ustalenie czy funkcjonujące już na rynku wskaźniki bibliometryczne w sposób wystarczający zaspokajają potrzeby środowiska naukowego w kontekście posiadania rzetelnych i miarodajnych wartościujących wskaźników oddziaływania wszystkich obiektów biznesowych uczestniczących w tworzeniu nauki.
W związku z tym, do jesieni 2021 r.:
- wyznaczymy wskaźniki oddziaływania dla polskich czasopism naukowych, w tym indeksu Hirscha oraz 3 letniego Współczynnika Wpływu CiteIndex,
- przygotujemy aplikacje analityczne oraz raporty cytowań przedstawiające informacje m.in. o krajach, czasopismach i naukowcach cytujących dane publikacje,
a w dalszej kolejności – rozszerzymy zasięg projektu o czasopisma naukowe z innych krajów.
Rezultaty projektu – lista polskich czasopism naukowych wraz ze wskaźnikami cytowań przedstawione zostaną właściwym organom Ministerstwa Edukacji i Nauki (Komisja Ewaluacji Nauki) wraz z rekomendacjami uzupełnienia aktualnego wykazu czasopism punktowanych. Wykorzystanie przedstawionych wyników projektu przynależy do decyzji Ministra.
Przedmiot projektu
Do jesieni 2021 r. zbadamy siłę oddziaływania polskich czasopism naukowych, a tym samym, wyznaczymy wskaźniki cytowań dla każdego periodyku biorącego udział w projekcie – indeksu Hirscha za rok 2020 oraz 3 letniego Współczynnika Wpływu CiteIndex. Połączenie specyfiki obu wskaźników pozwoli na zmierzenie średniej cytowalności publikowanych w czasopiśmie artykułów (CiteIndex) oraz poziomu dbałości Redakcji o dobór i cytowalność wszystkich publikowanych prac (indeks Hirscha) w oparciu o obiektywne i transparentne mierniki.
Narzędzia
Osiągnięcie powyższych celów zrealizujemy poprzez:
- zgromadzenie w bazie ICI World of Journals danych o zawartości poszczególnych wydań polskich czasopism naukowych opublikowanych w latach 2017-2020 (metadanych artykułów, tj. tytułów, abstraktów, słów kluczowych, autorów wraz z afiliacjami, bibliografii załącznikowej),
- zliczenie cytowań publikacji z lat 2017-2019 w publikacjach z roku 2020 z zamkniętej, zdefiniowanej listy czasopism naukowych.
Wykorzystywana technologia rozwiązywania cytowań (referencji) pomiędzy publikacjami naukowymi oparta została na unikalnym mechanizmie trójwarstwowego rozwiązywania cytowań (maszynowego, procesowego i społecznościowego). Polega ono na jednoznacznym wskazaniu obiektów biznesowych (publikacja, czasopismo, autor), na które powołują się naukowcy w swoich pracach poprzez ich przywołanie w bibliografii załącznikowej. Dzięki włączeniu narzędzi społecznościowych możliwe będzie poddanie rozwiązanych cytowań pod (kontrolowaną) korektę redakcji czasopism, co przełoży się na znaczące zwiększenie jakości danych i jednocześnie pomoże budować społeczną kontrolę nad wskaźnikami wykorzystywanymi w procesie parametryzacji nauki.
Rezultaty
Dzięki proponowanym rozwiązaniom:
- czasopisma nieobjęte analizami w międzynarodowych bazach otrzymają pierwsze od początku swojego funkcjonowania rzetelne informacje o cytowaniach wydanych publikacji,
- udostępnione raporty oraz aplikacje analityczne pozwolą na nawiązanie współpracy z naukowcami cytującymi opublikowane prace,
- dorobek publikacyjny polskich czasopism stanie się dostępny dla międzynarodowej społeczności naukowej – z bazy ICI World of Journals korzysta co miesiąc niemal 60 tysięcy użytkowników ze 188 krajów,
- możliwe będzie wyznaczenie siły oddziaływania danego czasopisma w modelu Excellence, czyli wyznaczenia oceny wartościującej w przekrojach na dyscyplinę naukową oraz zasięg geograficzny,
- powstaną rankingi czasopism służące jako podstawa do kreowania strategii rozwoju tego sektora nauki,
- zwiększy się poziom rozwoju nauk bibliometrycznych w kraju, jak również w wymiarze międzynarodowym.